Programma 1 - Samenleving

In 2025 geven de politiecijfers, het burgerpanel en de veiligheidsmonitor zicht op het veiligheidsgevoel van inwoners van Apeldoorn en de daadwerkelijke incidenten. In 2025 ontwikkelt het gemeentelijk informatieknooppunt zich zodanig verder dat veiligheidsvraagstukken op basis van actuele adequate, efficiënte en effectieve wijze kunnen worden aangepakt.

In 2025 wordt ingezet op het vergroten van de bewustwording door diverse projecten en bijeenkomsten te organiseren. Daar waar criminaliteit toch plaatsvindt, blijft opsporing en vervolging van toepassing.

In 2025 neemt de preventieve en repressieve weerbaarheid toe door de voortzetting en doorontwikkeling van de integrale aanpak van woonoverlast, overlast van personen met verward gedrag, overlast door zwervers en overlast door drank/ drugsverslaafden

In 2025 wordt door middel van de 1- overheidsaanpak het barrière model in de breedte van de aanpak integraal ingezet en verder uitgerold om ondermijning tegen te gaan en strafbare feiten te voorkomen.  Bewustwordingsacties, inzet op de aanpak van mensenhandel, drugshandel en zorgfraude dragen bij aan de verdere implementatie van preventieve en repressieve weerbaarheid.

In 2025 voorkomt een gerichte aanpak voor Apeldoornse risicojongeren dat overlast overgaat in strafbaar gedrag. Preventieve acties, voorlichting en de inzet van coördinatoren jeugdcriminaliteitspreventie evenals het opsporen en vervolgen en toepassen van (bestuursrechtelijke) maatregelen dragen hier aan bij.

De interne bewustwording is met name gericht op ondermijnende criminaliteit waaronder zorgfraude, mensenhandel en drugs. De externe bewustwording is met name gericht op ondernemers, jongeren en ouderen. Uitvoering wordt gegeven aan het IVP 2023-2026 en het Programma Integrale Veiligheid 2023-2026.

We gaan informatie gestuurd werken door het verder doorontwikkelen van het gemeentelijk informatieknooppunt (GIK) waardoor we zowel op strategisch, tactisch als uitvoerend niveau op gerichte wijze data verzamelen, registreren en analyseren en de daaruit resulterende informatie en kennis in verschillende processen kunnen toepassen om (nog) effectiever zicht te krijgen op de veiligheidsvraagstukken en de (bij voorkeur proactieve) aanpak die daarbij nodig is.   
In 2025 zorgen we dat onze informatiepositie wordt verbeterd door de inzet van de aangeschafte tools. Door gebruik te maken van de daaruit komende (actuele) informatie krijgen we meer zicht op de huidige situatie maar ook op trends en ontwikkelingen. Hierdoor kunnen we enerzijds real time bijsturen maar ook meer strategisch kijken wat er naar de toekomst nodig is. Uitvoering wordt gegeven aan het IVP 2023-2026 en het Programma integrale Veiligheid 2023-2026

We voeren het plan van aanpak zorgfraude uit. Het plan van aanpak is met name gericht op om zowel preventief als repressief te kunnen optreden tegen vormen van zorgfraude. Onderdeel daarvan is het organiseren van bewustwordingssessies en scherp kijken hoe we mogelijke fraudeurs buiten de deur kunnen houden. Bij een constatering van zorgfraude wordt procesmatig uitgewerkt hoe de aanpak moet plaatsvinden en met wie. Uitvoering wordt gegeven aan het IVP 2023-2026 en het Programma Integrale Veiligheid 2023-2026.

Het college heeft opdracht gegeven aan een extern bureau om een onderzoek uit te voeren naar een doelmatige en doeltreffende manier van samenwerking. In 2025 worden de resterende aanbevelingen uit dit onderzoek uitgevoerd.

In 2025 vindt de uitvoering plaats van de ontwerp programmabegroting 2025. En acties worden uitgevoerd en voortgezet.

In 2024 is een plan van aanpak opgesteld over de te nemen maatregelen. De te nemen maatregelen worden in 2025 verder geïmplementeerd.

In de wijkteams Samen055 is specifieke aandacht voor gespreksvoering: Brede blik, aansluiting leefwereld inwoner, gebruik van Wat Telt. Er wordt gewerkt met een integraal plan. Er wordt werkbegeleiding gegeven aan de wijkconsulenten waarbij deze thema's centraal staan.

Vanuit de wijkteams heeft iedere (nieuwe) inwoner een contactpersoon of regievoerder. De Wijkconsulent die de vraag oppakt blijft aanspreekpunt.

In de wijkteams wordt gewerkt volgens de beschreven werkwijze. Hierbij is aandacht voor gespreksvoering om aan te sluiten bij het dagelijkse leven van de inwoner. Wij intensiveren de aandacht voor de manier van contact maken bij het wijkteams en contactteam. Het wijkteam Samen055 is goed te bereiken via de website, telefonisch en met fysieke inloopmomenten.

Wijkteams hebben specifieke aandacht voor gespreksvoering, zodat de ondersteuning aansluit bij het dagelijkse leven van de inwoner.

In beoordeling van de nieuwe aanvragen Leerlingenvervoer wordt de focus gelegd op de ontwikkelkansen bij leerlingen voor zelfstandig reizen (hiervoor worden ontwikkelplannen gemaakt).
Door extra focus te leggen op dit punt willen we bekijken welke leerlingen op een andere wijze dan de taxibus naar school kunnen gaan. Voorbeelden hiervan zijn het inzetten van een e-bike, traject om zelfstandig met het OV te leren reizen en een km-vergoeding voor zelf reizen.

We starten in 2025 een pilot waarbij 20 koppels met relatieproblemen gratis relatietherapie kunnen volgen. In 2024 werken we de (rand)voorwaarden voor de pilot uit, zodat begin 2025 de eerste koppels relatietherapie kunnen volgen. Dit is een actie vanuit het Actieplan preventie Jeugdzorg en Onderwijs

Na oplevering in de doorontwikkeling van de digitale sociale kaart zal er actief ingezet worden op bekendmaking van de Digitale Sociale kaart. Wat betreft jongeren; de jongerenraad zal actief geïnformeerd worden over de digitale sociale kaart, ook zal de optie voor een klankbordgroep van jongeren verkend worden zodat de informatiebehoefte van jongeren goed meegenomen wordt.

Om meer inzicht te krijgen in hoe goed inwoners het voorzieningen/ondersteuningsaanbod in de wijk weten te vinden, wordt deze vraag meegenomen in het Cliëntervaringsonderzoek Wmo en in de buurtbelever. In het cliëntervaringsonderzoek wordt gevraagd naar bekendheid met, en gebruik van, sociale activiteiten en ondersteuning in de buurt. i.v.m. privacy redenen zijn de uitkomsten alleen op gemeente-breed niveau beschikbaar. In de Buurtbelever wordt inwoners gevraagd naar de bekendheid en behoefte van ontmoetingsplekken en de aanwezigheid en kwaliteit van sociaal aanbod en zorgvoorzieningen. Deze resultaten worden wel op wijk/buurt-niveau inzichtelijk.

Samen met de inwoners maken we in 2025 een aantal Vitaliteitsagenda’s voor buurten, wijken en dorpen. De participatie richt zich op minimaal 10% van de huishoudens. Daarnaast voeren we (delen van) de vóór 2025 vastgestelde Vitaliteitsagenda’s uit zodat die buurten, wijken en dorpen vitaler worden. Met de investeringen vanuit Spelen & Bewegen in de openbare ruimte zorgen we ervoor dat de speel- en beweegvoorzieningen beter aansluiten bij de behoefte in onze buurten, wijken en dorpen. We hebben de doelgroep daarbij uitgebreid naar 0 tot 100-jarigen.

We willen graag dat elke inwoner zijn idee kan omzetten in een maatschappelijk initiatief. Daarom hebben we subsidieregelingen en Initiatievenmakelaars om de inwoners te begeleiden. Met de campagne ‘Een goed idee? Doe er iets mee!’ gaan we actief op pad om onze inwoners te informeren en stimuleren. Er is sprake van een sterke groei van het aantal initiatieven en we zetten deze lijn voort. In 2025 gaan we bestaande subsidieregelingen waar mogelijk harmoniseren om de transparantie en laagdrempeligheid te vergroten.

Uitgangspunt is dat we met onze inwoners samenwerken bij alles wat zich voordoet en zich daarvoor leent: grote en kleine opgaves, vraagstukken, visies etc. Waar nodig of helpend bedenken en delen we voortaan vooraf de participatieprocedure: hoe kunt u participeren, welke invloed heeft u, wie neemt het besluit? Bij kritische projecten of programma’s leggen we de procedure vast in een participatiebesluit. Op basis van actuele ontwikkelingen en eventuele nieuwe wet- en regelgeving vanuit het Rijk houden we ons participatiekader actueel. Per 1 januari 2025 wordt de ‘wet versterking participatie decentrale overheden’ van kracht. Daarom werken we in 2025 het Uitdaagrecht uit.

In 2025 is de ABCD-pilot in De Horsten geëvalueerd. We blijven hetgeen in De Horsten in gang gezet is in 2025 ondersteunen en integreren de lessen van de evaluatie breder in het gebiedsgericht werken.

Op basis van de evaluatie 2023 / 2024 wordt het programma voor 2025 ingevuld met onder andere het vormgeven van het Inclusienetwerk.

Openbare gebouwen en openbare ruimtes, waaronder Matenparkhal en het Jongeren InformatiePunt (JIP) worden op verzoek getoetst op toegankelijkheid. Hieruit volgen mogelijk nieuwe uitvoeringskaders voor bijvoorbeeld sportaccommodaties.

Door meer en diverse culturele activiteiten te organiseren wordt de ontmoeting tussen doelgroepen gestimuleerd. De rol van de gemeente is hierbij ondersteunend.

Het spreekt voor zich dat we met de sportaccommodaties in Apeldoorn een belangrijke bijdrage kunnen en willen leveren aan de klimaatdoelstellingen. Om aan de doelstellingen bij te dragen, zijn er onder andere opgaven met betrekking tot energietransitie, klimaatadaptatie en circulair materiaalgebruik. In het kader van duurzaamheid wordt het aanleggen van kustgrasvelden vanaf 1 januari 2026 niet meer gestimuleerd en komt de renteloze lening voor aanleg van nieuwe kunstgrasvelden te vervallen. In uitzonderlijke situaties ligt er wel een ‘opening’ als de aanleg onderdeel uitmaakt van een ruimtelijke opgave. Het vervangen van met rubbergranulaat ingestrooide kunstgrasvelden door natuurgrasvelden of door kunstgrasvelden met non- of een natuurlijke infill is per sportveld een subsidie beschikbaar van maximaal € 100.000.

De beschikbaarheid van kwalitatieve en eigentijdse sportinfrastructuur en sterke sportclubs die zoveel mogelijk mensen de kansen bieden op een gezonde vrijetijdsinvulling, zijn onmisbaar in Apeldoorn. De uitdagingen om tot een toekomstbestendig sportlandschap te komen, zijn groot. Verschillen in eigendomssituaties, verouderde sportaccommodaties, een veranderde sportvraag, diversiteit in ondersteuning, de groei van Apeldoorn en veel ad hoc verzoeken om financiële bijdrage voor accommodaties, vergroot de behoefte aan eenduidige kaders voor sportaccommodaties.

Omnisport Apeldoorn bestaat 15 jaar en is als topsportevenementenlocatie zeer succesvol. Als we in de toekomst ook sportevenementen op internationaal topniveau in Omnisport willen organiseren, dan is investeren in het duurzamer maken van het gebouw, de toegankelijkheid en zichtbaarheid te verbeteren en (top)sportvoorzieningen aan te passen aan de huidige (top)sporteisen, noodzakelijk. De wens daarbij is om Omnisport als topsportaccommodatie te behouden en waar mogelijk de exploitatie verder te optimaliseren met andere activiteiten/evenementen. De eerste stap hiervoor was een verkennend onderzoek naar de wensen van de betrokken partijen. Met inzet en betrokkenheid van Libéma, de betrokken bonden en verenigingen en NOC-NSF, heeft Hypercube dit onderzoek verricht. Uit dit onderzoek blijkt dat er een mogelijkheid ligt om Omnisport als landelijke trainingsfaciliteit voor de topsport te positioneren. Hierdoor lijkt het mogelijk om andere afspraken te maken over het gebruik en kostenverdeling. Dit wordt momenteel verder uitgewerkt en de verwachting is dat dit onderzoek in Q4 van 2024 gereed is. Op basis van deze afspraken zal de toekomstige invulling, inclusief de benodigde investeringen in 2025 en verder, nader uitgewerkt worden.

Kwetsbare inwoners, zoals inwoners met een lage sociale economische positie, inwoners met een migratieachtergrond, ouderen, inwoners met een chronische aandoening en inwoners met een beperking (lichamelijk en/of verstandelijk) zijn gemiddeld genomen ondervertegenwoordigd bij sport en bewegen en hebben vaker een gezondheidsachterstand. De inzet en activiteiten van sportfunctionarissen bij Accres Sportservice wordt toegespitst op kwetsbare inwoners die achterblijven bij sport- en beweegdeelname en op wijken/buurten waar sport- en beweegdeelname gemiddeld achterblijft. Met het aanbrengen van deze focus, werken we toe naar meer impact en effecten van de inzet van de buurtsportcoaches en beweegcoaches van het team Sportservice. Daarnaast blijven we sterk inzetten op het stimuleren van sport en bewegen bij de doelgroep kinderen en jongeren. Ook daarbij focussen wij ons op inzet op en rondom scholen waarbij de beweegvaardigheden onder gemiddeld scoren en de sport- en beweegdeelname laag zijn. Opdat de inwoners van Apeldoorn al op jonge leeftijd de positieve effecten ervaren van sport en bewegen en een leven lang sportief actief blijven.

Vitale en maatschappelijk betrokken sportverenigingen zijn ons belangrijkste kapitaal als het gaat om een sportieve en verbonden samenleving. Voor het versterken van sportverenigingen wordt vanuit de kadernota Sport en Bewegen en het Sport- en Beweegakkoord ingezet op het thema ‘Vitale Sport- en Beweegaanbieders’. Als onderdeel hiervan zijn twee pilots verenigings- en sportparkmanagement gestart, met als doel het verder professionaliseren van de verenigingen door betaalde krachten, die niet alleen ondersteunen, maar met name de vrijwilligers ontlasten, ondersteunen en begeleiden in hun werkzaamheden en verbindingen leggen in de wijk met samenwerkingspartners (sport als middel). In de tweede helft van 2025 wordt de pilot geëvalueerd en afgewogen hoe en op welke wijze hiermee de inzet van de verenigings- en sportparkmanagers voortgezet kan worden.

Sociaal Veilige Sport is van cruciaal belang om met plezier te kunnen sporten. Door sport veilig en verantwoord te organiseren, creëren we een veilige basis voor iedere Apeldoorner die sport beoefent. Vanuit het Nationaal Sportakkoord II is er een landelijke werkwijze ontwikkeld met een aantal basiseisen. Voor sportverenigingen zijn dat: (1) Verenigingsbrede gedragscode, (2) Vertrouwenscontactpersoon op de club, (3) Verklaring Omtrent het Gedrag vrijwilligers en (4) Vakkundig geschoolde trainers-coaches. Daar sluiten we lokaal op aan. De gemeente participeert actief in de werkgroep Sociaal Veilige Sport van het Sport- en Beweegakkoord II Apeldoorn en zet zich met de werkgroep in om sportaanbieders te activeren en stimuleren om de basiseisen voor sociale veiligheid in hun organisatie door te voeren.

In 2025 organiseren we, naast de Volleyball Nations League wedstrijden, het EK indoor atletiek en blijven we ook de komende jaren, naast diverse nationale topsportevenementen, soortgelijke internationale topsportevenementen op de kernsporten atletiek, volleybal en/of wielrennen in Apeldoorn organiseren. We geloven namelijk in de maatschappelijke waarde van topsport en topsportevenementen voor de samenleving. Deze waarde willen we vergroten en nog zichtbaarder maken, zodat alle Apeldoorners de verbindende kracht van topsport ervaren en waarderen. Wanneer topsportevenementen in de directe nabijheid beleeft kunnen worden, inspireert dit bezoekers, vooral jongeren, om zelf te gaan sporten. Side-events, die vaak een vrijblijvend maar ‘gezellig’ karakter hebben, dragen bij aan de sociale cohesie in de samenleving. Doordat deze (vaak) gratis toegankelijk zijn, kan iedereen meedoen. Bij het doorontwikkelen van de kaders voor het maatschappelijke activatieprogramma, is specifiek aandacht voor het thema inclusie. Ook vragen we inwoners om als vrijwilliger onderdeel uit te maken van de organisatie van een topsportevenement waardoor nieuwe sociale contacten en positieve ervaringen opgedaan worden.

Urban sports & arts is ten opzichte van traditionele sportverenigingen vaak op een andere manier georganiseerd. Meer zichtbaarheid van- en kennismaking met urban sports & arts vraagt daarom ook om een andere benadering. De manier waarop urban sports & arts georganiseerd is, sluit hier echter goed op aan, waarbij autonomie, creativiteit en zelfexpressie belangrijke aspecten zijn.

Om Apeldoorners op een laagdrempelige en toegankelijke manier kennis te laten maken met Urban sports & arts, organiseert de kwartiermaker Urban sports & arts, in samenwerking met de scene (inwoners), verschillende urban wijkactiviteiten. Het gaat hierbij om activatieprogramma’s in de woonwijken en op de urban spots in de openbare ruimte welke uitgevoerd worden door ervaren beoefenaars. Op de zes grote urban spots wordt er per jaar per locatie een urban wijkactiviteit georganiseerd. Het gaat hierbij om de volgende urban spots: Skatepark Zuiderpark, Pumptrack , Zuidbroek, Omnispot, de Cruyff Courts Plus (Aristotelesstraat en Orden) en Cruyff Court Zuiderpark

Daarnaast kunnen scholieren onder schooltijd deelnemen aan verschillende urban sports en arts workshops tijdens de Urban Week. Per kwartaal vindt er één Urban Week plaats op één basis- en één middelbare school.

Hiermee wordt de lijn om urban sports en arts structureel aan te bieden in zowel de wijken als op de scholen voortgezet. Op deze manier kunnen inwoners op een laagdrempelige manier kennismaken met urban. Dit vergroot de zichtbaarheid en zorgt ervoor dat inwoners inzicht krijgen in hoe een urban scene of community werkt, waar er geoefend wordt en wie de contactpersonen, dan wel sleutelfiguren, zijn.

We gaan verder onderzoek doen naar de mogelijkheden voor een aanvullende popzaal voor Apeldoorn dat een groter bereik kan hebben.

Het grote verhaal van Apeldoorn wordt in het schooljaar 2025/2026 opgenomen in het aanbod voor scholen, als onderdeel van de Cultuur en Erfgoededucatie.

Iedere organisatie met meerjarige subsidie voert in 2025 minimaal één activiteit uit in wijken of dorpen. We zorgen voor een levendiger cultuur- en erfgoedklimaat in Apeldoorn. Daarvoor werken we mee aan de intensivering van de samenwerking tussen onze cultuur- en erfgoedpartners, met elkaar en met andere organisaties binnen de gemeente. En starten we met het vergroten van het cultuuraanbod in de wijken en dorpen en brengen de geschiedenis meer naar onze inwoners toe.

Met geactualiseerde subsidieregelingen op het gebied van cultuur- en erfgoed, zorgen we ervoor dat vraag en aanbod beter op elkaar aansluiten. Het gaat hierbij om de projectenregeling cultuur, de regeling amateurkunst, de impulsregeling Jongerencultuur en het erfgoedfonds. Daar waar nodig worden regelingen aangepast om de doelmatigheid te vergroten, zo volgt een nieuwe aanpak voor de regeling amateurkunst.

We onderzoeken de mogelijkheden voor de herbestemming van iconische gebouwen in Apeldoorn, zoals het Hertzbergerpand en het oude Raadhuis.

Hiervoor maken we gefaseerd onze cultuurhistorische (gebieds-)analyses compleet voor het grondgebied van de gemeente. De inspiratiekaders werken als hulpmiddel bij het integreren van erfgoed binnen ruimtelijke plannen. In 2025 starten we fase 1 in 2026 en 2027 volgt fase 2

We voeren drie pilots uit om kinderen dicht bij huis uit te dagen actief te worden op het gebied van Cultuur en Erfgoed.

Er komt in 2025 een talentenprijs voor fotografie. We geven fotografie daarmee meer zichtbaarheid.

We gaan onderzoeken wat de mogelijkheden zijn tot samenwerken met het MBO- en HBO-onderwijs op het gebied van erfgoedopleidingen.

Hiervoor brengen we de potentiële locaties op het gebied van openlucht-faciliteiten voor buitenoptredens in kaart en verbinden deze aan onze cultuur- en erfgoedpartijen.

Dit doen we door, samen met onze inwoners, erfgoedverbeeldingen te plaatsen en te zorgen voor verklarende informatieborden en teksten (zoals bij nieuwe straatnaamborden).

We realiseren minimaal 4 kunstwerken in de openbare ruimte

Hierbij volgen we de landelijke ontwikkelingen waar meer en meer de beweging gemaakt wordt naar leerrecht. In dit jaar zal binnen het team Leerplicht en Doorstroompunt onderzocht worden op welke manier zij invulling willen gaan geven aan leerrecht en welk proces hierbij hoort. Daarbij wordt ook rekening gehouden met de beweging van verzuim naar schoolaanwezigheid waarvan de regie bij het Samenwerkingsverband en de schoolbesturen ligt. Door in te zetten op leerrecht en het belang van aanwezigheid op school te benadrukken, kunnen we toekomstig verzuim voorkomen, omdat betrokken leerlingen zich meer verbonden voelen en daardoor meer gemotiveerd zijn om aanwezig te zijn.

Uit onderzoek blijkt dat toegang tot buitenschoolse kennisbronnen, zoals cultuur en sport, positieve invloed heeft op de sociaal-emotionele ontwikkeling van jeugdigen, stress kan tegengaan en een positieve invloed kan hebben op schoolprestaties. Om deze reden bieden we leerlingen op basisscholen met de meeste achterstanden een rijke schooldag, met na schooltijd een aanbod op het gebied van sport en cultuur. We bouwen hierbij voort op het aanbod dat al op 7 basisscholen staat. We kijken hierbij naar scholen in gebieden waar nog geen naschools aanbod is. Ook binnen het vmbo onderzoeken we de mogelijkheden voor een aanbod buiten de schooltijden. Deze actie volgt uit het Actieplan Preventie Jeugdzorg en Onderwijs

Door Apeldoorn Werkt Mee open te stellen voor 16- en 17-jarigen, willen we deze jongeren de kans geven om via een passende werkplek een goede aansluiting op de arbeidsmarkt te vinden. Deze openstelling is vooral bedoeld voor jongeren waarvoor momenteel geen passend schoolaanbod beschikbaar is. Waar klasgenoten uitstromen naar een voor hen passend vervolg, is voor deze jongeren geen aanbod tot ze 18 zijn. Ze worden ‘opgevangen’ door school maar ze kunnen hier geen voldoende passend aanbod krijgen. Door via Apeldoorn Werkt Mee te onderzoeken welke werkplek geschikt is, kunnen naar verwachting 15 jongeren een start maken met een duurzame uitstroom richting de arbeidsmarkt als onderdeel van een sluitende aanpak voor deze jongeren.

In de Hervormingsagenda staat dat juist op school ondersteuning eraan kan bijdragen dat kleine problemen klein blijven. Vanuit het Actieplan Preventie Jeugdzorg en Onderwijs verbeteren we de verbinding tussen thuis, school en zorg door extra inzet van de brugfunctionaris op alle basisscholen. Door vroegtijdig problemen te signaleren en daar wat aan te doen én ouders te betrekken bij de school krijgen meer kinderen de kansen die ze verdienen.  Door deze inzet hebben in 2025 alle scholen in PO- en VO een verbeterde verbinding. De inzet van deze ondersteuning zal waar mogelijk collectief worden ingezet en waar nodig individueel.

Het aantal thuiszitters in Apeldoorn en/of leerlingen die in zorg zitten en daarom niet naar school gaan, ligt landelijk en in Apeldoorn hoog. Daarom starten we in 2024 om het onderwijs- en zorglandschap goed in kaart te brengen en geven we hier vervolg aan in 2025. Zo onderzoeken we welke ondersteuning er vanuit het onderwijs geboden kan worden om leerlingen onderwijs te kunnen blijven bieden, welk zorgaanbod er is om leerlingen weer terug te leiden naar school wanneer ze uitgevallen zijn en maken we scherp wat de verdeling van verantwoordelijkheden is tussen gemeente en onderwijs binnen het onderwijs-zorglandschap. Daarnaast kijken we met de onderwijspartijen of de ondersteuning in het onderwijs en het zorgaanbod dekkend is. Ook bepalen we welke inzet er (verder) nodig is om thuiszitters terug te dringen.

Eind 2024 is het vernieuwde Integraal Huisvestingsplan 2024-2039 (IHP) vastgesteld. Dit plan bevat een uitvoeringsagenda waarin duidelijk wordt aangegeven welke projecten zullen starten als gevolg van het IHP. In het IHP worden concrete afspraken gemaakt om meer sturing te geven aan onderwijshuisvestingsprojecten, inclusief een meerjarig investeringsprogramma. Dit moet leiden tot de ontwikkeling van goede, duurzame en toegankelijke schoolgebouwen, waarbij projecten tijdig worden afgerond.

In 2025 wordt het project De Sjofar opgeleverd als onderdeel van het voorgaande IHP. Deze oplevering markeert het begin van geplande verbeteringen voor de komende jaren. Het project draagt direct bij aan de verbetering van de leeromgeving en het onderwijsaanbod in de wijk. Bovendien voldoet het onderwijsgebouw aan ambitieuze duurzaamheidsstandaarden als een energieneutraal gebouw.

Het gaat om de volgende projecten:
Primair onderwijs (PO):
• Hertog van Gelre • De Wegwijzer • Spitsbergen
• Meester Lugtmeijer • De Emmaschool
Voortgezet Onderwijs (VO):
• De Koninklijke Scholengemeenschap
• Gymnasium Apeldoorn
Binnen het primair onderwijs (PO) wordt in 2025 gekeken naar een intensieve samenwerking en het onderzoeken van de mogelijkheden om te komen tot een integrale wijkvoorziening. Dit is van toepassing op de scholen De Wegwijzer, Spitsbergen, Meester Lugtmeijer en De Emmaschool.

Daarnaast start in 2025 de definitiefase, dit van de projecten die in 2024 zijn begonnen met de initiatieffase. Het gaat om de volgende projecten:
• Prinses Juliana, • De Poort • De Tweede Stee • Prinses Margriet
• Ichtus • De Prinsenhof • Het Hofpark • Koningin Wilhelmina
• Rietendak • Sterrenschool

Met de monitor VVE (voor- en vroegschoolse educatie) brengen we jaarlijks de ontwikkeling van de VVE peuters van 2 tot 4 jaar in beeld op het gebied van taal, ontluikend rekenen, motoriek en sociaal emotionele ontwikkeling.

Uit onderzoek blijkt dat vanaf 2 jaar deelname aan universele kinderopvang positief bijdraagt aan de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen op middellange en lange termijn, met de sterkste positieve effecten voor kinderen die opgroeien in kansarme situaties. In 2024 zetten we in op preventie, door meer peuters uit gezinnen in armoede de kans te geven zich in een ontwikkelrijke omgeving voor te bereiden op het basisonderwijs. Op dit moment hebben we budgettair ruimte voor 90 kinderen. Hiermee verminderen we voor meer leerlingen achterstanden bij start van het basisonderwijs. Deze actie volgt uit het Actieplan Preventie Jeugdzorg en Onderwijs.

In 2025 gaan we samen met de wijken kijken naar waaraan behoefte is als het gaat om locaties en bewegingsactiviteiten. Locaties zijn namelijk alleen succesvol als het gedragen is door de wijk/buurt en partnerorganisaties die er gebruik van willen maken. In de ene wijk zal dit een KWIEK route zijn, in een andere een locatie voor Golden Sports of de vitality club. We zijn tevreden als meer inwoners meedoen met beweegactiviteiten omdat het aanbod aansluit bij de interesse.

Het aantal locaties waar nieuwe beweegactiviteiten starten zegt indirect iets over het aantal inwoners dat meedoet omdat we pas aanbod zoals een KWIEK route, Golden Sports of Vitality Club o.i.d. gaan starten als er toekomstige deelnemers ‘in beeld’ zijn.

Op basis van de huidige capaciteit verwachten we dat in 2025 200 inwoners naar sport- en beweegaanbod worden toegeleid. In 2025 wordt er extra capaciteit voor beweegmakelaars ingezet ten behoeve van valpreventie, dit zal zorgen voor een verwachte grotere toename.

Er zijn in 2024 goede contacten gelegd met de kinderopvang o.a. door de start op de peutervierdaagse. Deze peutervierdaagse zetten we voort en i.s.m. de opvang en ouders kijken we naar overige inzet op gezond eten en bewegen. Er zijn in ieder geval materialen beschikbaar voor de opvang in de vorm van kleurplaten e.d. We starten ook de pilot  Baby Groente Tas.

In 2025 zijn er duidelijke afspraken over de keten en een samenwerkingsovereenkomst en zal de keten in werking gaan.

Onder leiding van een projectleider werken verschillende partners samen aan de opzet van een leefstijlloket en wordt er een leefstijlmakelaar geworven. In 2024 is er een pilot en op basis van de uitkomsten van de pilot wordt het leefstijlloket in 2025 volledig neergezet. Het loket werkt ondersteunend aan Samen055, daar waar nodig kan een medewerker van Samen055 doorverwijzen naar het leefstijlloket, waar bij de 'leefstijlmakelaar' de specialist is op het gebied van de gezonde leefstijl thema's, waar de medewerker van Samen055 dit niet hoeft te zijn. Voorbeelden dit preventieve aanbod is hulp bij stoppen met roken, verantwoord alcoholgebruik, bereiken van een gezond gewicht en voldoende bewegen.

De beweegregeling heeft een betere bekendheid gekregen bij inwoners met een laag inkomen. Tevens weten beweegmakelaar en leefstijlmakelaar inwoners hiernaar toe door te verwijzen, evenals de GLI-aanbieders.

In overleg met de directeuren van OAB-scholen (onderwijs-achterstanden beleid) is opgehaald wat de behoeften waren. Op basis hiervan is een plan gemaakt, waarbij o.a. meer inzet op bewegen en gezonde voeding gaat worden gerealiseerd in 2025 i.s.m. Accres.

Vanuit Kansrijke start participeert Apeldoorn in de aanpak Ouders, opvoeden en kinderen in balans. Door middel van spiegelgesprekken met ouders proberen we meer inzicht te krijgen in de behoeften van ouders tijdens de eerste 1.000 dagen.

Met het vroegtijdig signaleren van risico's en kwetsbaarheden en aanbieden van een interventie krijgen meer ouders en kinderen een kansrijke start of worden onbedoelde en ongewenste zwangerschappen voorkomen.

Daarnaast gaan we verder met de eind 2024 ingezette acties om de kostenoverschrijding te dempen. Dit betreft o.a. extra inzetten op de beoordeling van verlengingsaanvragen en het uitbreiden van regie, specifiek op jeugdigen met 5 indicaties of meer.

In 2025 gaan we zowel strategisch als operationeel periodiek overleg vormgeven om onze samenwerking te versterken. Deze overleggen zullen zich richten op het leggen van onderlinge relaties, het werken aan relevante thema's zoals het opzetten van een avond- en nachtdienst, en het gezamenlijk optreden bij casuïstiek. Daarnaast zorgen we voor voortdurende betrokkenheid en gezamenlijke actie van alle stakeholders.

Dit gaan we realiseren door bestaande prestatieafspraken met de woningcorporatie in de vorm van de opstapregeling te verbeteren en te continueren en aanbieders projectmatig te motiveren om bestaand vastgoed om te zetten naar zelfstandige woonvormen. Op basis van de prestatieafspraken met woningbouwcorporaties in Apeldoorn via de opstapregeling is er jaarlijks ruimte voor circa 95 woonplekken voor inwoners die intramuraal wonen en uitstromen naar een zelfstandige woning. Aangezien een deel van deze woningen naar andere groepen gaat (zoals jeugdigen die 18 jaar worden), schatten we dat ongeveer 75 woningen beschikbaar zullen zijn voor inwoners die van beschermd wonen naar beschermd thuis verhuizen. Bestaande aanbieders hebben vastgoed dat overbodig kan worden als cliënten de overstap naar zelfstandig wonen maken. Dit vastgoed kan worden omgevormd tot woonoplossingen voor beschermd thuis, wat naar schatting ongeveer 25 extra woonplekken oplevert. Gezien deze factoren lijkt een uitstroom van 100 cliënten met een beschermd wonen indicatie naar beschermd thuis in 2025 een realistisch doel. Deze schatting is echter voorzichtig, gezien de onzekerheden op de woningmarkt. We blijven in nauw contact met woningbouwcorporaties en andere betrokken partijen om de afstemming te optimaliseren en de uitstroommogelijkheden te maximaliseren.

We hebben alle voorbereidingen getroffen zodat we gereed zijn voor de invoering van de ivb per 1 januari 2026:
- Zowel de toegang als de backoffice is voldoende toegerust (in informatie, systemen en processen) voor de invoering van de nieuwe eigen bijdrage systematiek
- Lokaal beleid wordt waar dat nodig is aangepast op de gewijzigde wet- en regelgeving (dit is nog afhankelijk van de wet waarover in april 2025 een definitief besluit wordt genomen)

De inkoopleidraad is afgerond in 2024. Met dit kader gaan we in 2025 de inkoop verder uitwerken zodat we de volgende ambities realiseren in 2026:
• Het creëren van een overzichtelijker zorglandschap voor inwoners en professionals.
• Het vormgeven van lokaal strategisch partnerschap met minder aanbieders.
• Het realiseren van een kwalitatief toereikend en dekkend aanbod
• Het stimuleren van samenwerking tussen zorgaanbieders en lokale wijkteams

De inkoopstrategie is afgerond in 2024. Met dit kader gaan we in 2025 de inkoop verder uitwerken zodat we de volgende ambities realiseren in 2026:
• Het creëren van een overzichtelijker zorglandschap voor inwoners en professionals.
• Het vormgeven van lokaal strategisch partnerschap met minder aanbieders.
• Het stimuleren van wijkgerichte samenwerking (Wijkteams Samen055).
• Inzet op preventie.

De inkoopstrategie brengen we in 2025 verder ten uitvoer. Deze strategie stellen we op in de context van de scenario’s die begin 2025 worden aangeboden om de jeugdzorg financieel houdbaar te houden.

In Apeldoorn wordt een kleinschalige woonvorm voor 2 x 4 jeugdigen geopend zodat jeugdigen dichtbij hun gezin, school en sportvereniging kunnen opgroeien. Samen met de Zorgregio Midden-IJssel/Oost-Veluwe wordt beleid ontwikkeld over kleinschalige woonvormen. Het aanbod van kleinschalige woonvormen en de alternatieven voor gesloten jeugdzorg worden geïnventariseerd. Hierdoor is duidelijk welke woonvormen er zijn en welke nodig zijn in Apeldoorn. Tevens wordt voor het verblijf in een kleinschalige woonvorm een reëel tarief vastgesteld.

Het uitgangspunt van de essentiële functies jeugdzorg (de hoog specialistische jeugdzorg) is dat er géén jeugdigen meer worden doorgeplaatst naar een ander aanbieder. De behandelaren van de SGGZ, LVB en verslavingszorg komen juist naar de jeugdige toe en zorgen dat tijdens verblijf de behandeling plaatsvindt. De bovenregionale inkoop van de essentiële functies jeugdzorg is per 2026 geregeld. De essentiële functies bestaan uit 'zwaar verblijf' Jeugdzorgplus en 3 milieuvoorzieningen. In de Zorgregio Midden-IIssel/Oost-Veluwe is er een aanbod voor 3-milieuvoorzieningen, deze aanbieders gestimuleerd om gezamenlijk verblijf met behandeling te organiseren zodat jeugdigen niet door geplaatst hoeven te worden.

In de toekomsttuinen werken we aan een nieuwe aanpak met als doel eerder gezinnen te helpen en zo ondertoezichtstelling (OTS) te voorkomen.  

Wij blijven doorgaan met onze aanpak om de wijkconsulenten Samen055 te scholen in het werken volgens de visie gefaseerd samenwerken voor veiligheid en op die manier de circel van geweld te doorbreken. Veilig Thuis rapporteert halfjaarlijks over het aantal meldingen